मुकुन्देश्वर महादेव

स्कन्दपुराणम्

नेपालको ७७ जिल्लामध्ये एक पाल्पा हो। प्राचीन कालमा यही पाल्पामा मुकुन्दसेन नामका राजा राज्य गर्थे। एक समय उनले सम्पूर्ण राजसी सुविधा त्यागेर त्रिशूली र कालीगण्डकी नदीको संधिस्थल देवघाट धाम प्रस्थान गरे। त्यहाँ पुगेर उनले कठोर तपस्या आरम्भ गरे।

एक रात स्वयं भगवान् महादेव स्वप्नमा प्रकट भई, मेरो मन्दिर निर्माण गरी पूजा गर्नु भनी आज्ञा दिए। बिहान उठेपछि राजाले त्यसै स्थानमा एक अद्भुत दिव्यशिला देखे र चकित भए। राजाले सबै कुरा त्यहाँ बस्ने ब्राम्हणहरूलाई सुनाए। ब्राह्मणहरूले भने, हे राजन्! स्वप्नमै भगवानले आज्ञा दिनुभएको थियो र बिहानै यहाँ दिव्यशिला प्राप्त पनि भयो। यही शिलालाई भगवान श्री महादेवको दिव्यलिङ्गकोरूपमा स्थापना गरी मन्दिर निर्माण गर्नुहोस्।

राजाले मन्दिरको निर्माण गरि दिव्यलिङ्गको स्थापना गरे। उनले सोधे, यस लिङ्गलाई कुन नामले सम्बोधन गर्ने? ब्राह्मणहरूले उत्तर दिए, यो दिव्यलिङ्ग तपाईंले नै प्रथमतः प्राप्त गर्नुभयो, अतः यसलाई ‘मुकुन्देश्वर महादेव’ भनेर नै पूजन गरियोस्।

यसरी राजा मुकुन्दसेनले त्यहाँ मुकुन्देश्वर महादेवको मन्दिर स्थापना गरे। आज पनि त्यो मन्दिर नेपालकै तनहुँ जिल्लास्थित देवघाट धाममा अवस्थित छ।


Litterateur

Page article "मुकुन्देश्वर महादेव" -by Dr. Kalinkaar Dipendra

References

  • Himwatkhanda
First published on: November 15, 2025
Last updated on: November 15, 2025

Want to add, change or edit parts of this article? Click here to send your suggestions / corrections


For Editors

Comments

Popular Posts