न्यायसूत्र (Nyaya Sutra)

न्याय दर्शनका प्रवर्तक गौतम ऋषिद्वारा रचित *न्यायसूत्र* दार्शनिक तर्कशास्त्रको आधारभूत ग्रन्थ हो। यसमा करिब ५२८ सूत्र छन् जसले सत्य ज्ञान प्राप्त गर्ने उपाय, तर्क–वितर्क गर्ने तरिका र प्रमाणहरूको व्याख्या गरेका छन्। न्याय दर्शनले ज्ञान प्राप्तिका लागि चार प्रमाण बताउँछ – प्रत्यक्ष (अनुभव), अनुमान (तर्क), उपमान (समानता) र शब्द (विश्वसनीय वचन)। यी प्रमाणहरूद्वारा सत्य–असत्य छुट्याउने र जीवनलाई विवेकशील बनाउने शिक्षा दिन्छ। न्यायसूत्र केवल तर्कशास्त्र मात्र होइन, यसले आत्मा, परमेश्वर, कर्म र मोक्षको पनि विवेचना गरेको छ। यसले अन्य दर्शनहरूलाई आधार प्रदान गर्दै बौद्धिक चिन्तनमा ठूलो योगदान दिएको छ। आज पनि तर्कशास्त्र र दर्शन अध्ययन गर्ने सबैलाई न्यायसूत्र अपरिहार्य स्रोत बनेको छ।